۲۰ نمونه طراحی داخلی کلینیک و معماری درمانی

هیچ می‌دانستید که طراحی داخلی کلینیک، مهم‌ترین موارد تاثیرگذار بر تجربه‌ی بیماران و کارکنان را در نظر می‌گیرد؟ در واقع یک کلینیک درمانی باید محیطی تمیز، بهداشتی و راحت برای درمان و مراقبت از بیماران ایجاد کند و طراحی داخلی آن طوری انتخاب بشود که باعث ایجاد اعتماد و آرامش در بیماران بشود. فضای داخلی یک کلینیک باید با توجه به نیازها و محدودیت‌های آن طراحی شود.

در ابتدا لازم است نیازهای کلینیک شناسایی و تعیین بشود که می‌تواند شامل تعداد اتاق‌های معاینه و عمل ، بخش انتظار بیماران، اتاق‌های اشعه، اتاق‌های آزمایشگاهی و امکانات پشتیبانی مانند دستشویی و آشپزخانه باشد‌.

در مقوله‌ی طراحی کلینیک، فضاهای محدودی وجود دارد که ما معماران می‌توانیم با طراحی راحت و آزاد ارائه دهیم. این فضاها شامل اتاق انتظار، قسمت پذیرش و فضای خارجی مانند حیاط خلوت و تراس است‌. این فضاها جایی هستند که معماران می‌توانند شخصیت محیط درمانی را در آن به نمایش بگذارند. معماران و طراحان داخلی به طور مستقیم در برآوردن نیازهای جامعه مشارکت دارند و بخشی از نقش اجتماعی آنها همیاری برای حال خوب و سلامتی روان افرادی است که روزانه از این فضاها استفاده می‌کنند.

طراحی کلینیک و فضاهای درمانی و بیمارستانی یک مسئولیت جذاب برای پیشبرد پروژه‌هایی است که بر روی فضاهای درمانی بر اساس مشخصات، نیازمندی‌ها و قواعدی تمرکز دارند که آسایش بیماران را تضمین و بیمه می‌کند. این است که به طور مداوم در حال مطالعات ذاتی در مورد چگونگی رفتار بیماران در فضاهای درمانی هستیم تا با طراحی داخلی کلینیک بتوانیم محیطی ایجاد کنیم که به روند توان‌بخشی کمک کند.

وقتی در مورد بیمارستان‌ها یا فضاهایی می‌اندیشیم که به محیط‌های درمانی مربوط هستند، ما راغبیم اغلب اتاق‌های سفید را تصور کنیم با استفاده از متریال‌هایی در طیف رنگی سفید. یا در برخی موارد المان‌هایی را با رنگ‌های پاستلی و نورپردازی با رنگ‌های سرد تصور می‌کنیم. به هر حال این تصویر جایگزین شده است؛ چراکه مطالعات ثابت کرده‌اند که فضاهایی با المان‌های گرافیکی، رنگ‌ها، متریال و حتی اجزاء طبیعی مشخص، می‌توانند به درمان کمک کرده و روند آن را تسریع بخشند. از آنجا که آنها از لحاظ روان‌شناختی بر محرکهای عصبی تأثیر می‌گذارند.

از طرف دیگر با در نظر گرفتن فضای گردش کاربران دارای مشکلات جسمی متعدد، این بسیار مهم است که طراحی داخلی کلینیک یا فضاهای درمانی متریال‌هایی با دوام و ماندگاری بالا را به نمایش گذاشته و از تهویه، نور طبیعی روز، نورپردازی خوب، استفاده از رنگ‌های مناسب، فضاهایی برای تعاملات و ارتباطات در میان دیگر المان‌های اساسی در روند بازیابی برخوردار باشد. با این حساب ما ۲۰ پروژه طراحی کلینیک و فضاهای درمانی را جمع‌آوری کرده‌ایم که از طراحی داخلی متمایز و خوبی برخوردار هستند.

۱ـ طراحی کلینیک دندانپزشکی توسط شرکت معماری فران سیلوستر

تمرکز این پروژه طراحی کلینیک دندانپزشکی روی ایجاد فضای شخصی برای بیماران بوده است. استفاده از رنگ‌های یکسان در دیوارها، کف و سقف به ایجاد یک فضای بی‌ حد و مرز کمک کرده است.

تن خاکستری تیره موجود با رنگ دستگاه‌های دندانپزشکی که عناصر اصلی فضا هستند، در تضاد است و ماهیت فعالیت دندانپزشکی بیشتر به نمایش می‌گذارد. همچنین فضای نامنظم با راهروی ورودی حل شده و درک جالبی از فضا را خلق کرده است.

۲ـ طراحی کلینیک دندانپزشکی شهری

بیشترین تمرکز در طراحی داخلی کلینیک دندانپزشکی Urban Dentist روی تجربه‌ی شخصی مشتری بوده است که در یک فضای عمومی شلوغ از مترو و رفت آمد قرار داد، بر این اساس چیدمان فضای داخلی کلینیک بیشتر به فضای بار و کافه‌تریا شباهت دارد تا کلینیک دندانپزشکی و نام آن را نیز به همین دلیل شهری گذاشته‌اند.

فضا با عناصر ساختمانی خشن و صنعتی، کف تیره و پوشش های دیواری متشکل از فولاد ضد زنگ و عناصر شیشه ای با نور پس زمینه است که قابل برنامه ریزی هستند و نور پردازی قابل تغییر است.
اتاق‌های جراحی با مبلمان سفارشی متشکل از قاب‌های برنجی، روکش‌های مشمع کفی پودری صورتی و یک میز رنگارنگ ساخته شده از سنگ طبیعی ترازو انجام شده است.

۳ـ طراحی داخلی کلینیک دندانپزشکی کلمنت

نمای این کلینیک بسیار شاخص و زیبا طراحی شده است. چیدمان فضاها به صورت کابین‌های مجزا به حفظ حریم خصوصی مراجعین و پزشکان کمک می‌کند. در طراحی داخلی این کلینیک دندانپزشکی، به گردش افراد در فضاهای مختلف و جلوگیری از شلوغی نیز توجه ویژه‌ای شده است.

استفاده از سطوح منحنی و پرهیز از لبه‌های تیز، فضا را بی‌انتها نشان می‌دهد. استفاده از سه طیف متنوع رنگ سبز، نورپردازی جذاب بر روی سقف کاذب و کاهش تعداد اتصالات سازه‌ای فضای منحصر به فردی را ایجاد کرده است که تداعی‌کننده‌ی شفافیت، بهداشت، دقت و کار حرفه‌ای است.

۴ـ طراحی کلینیک پزشکی Aeichi

ایجاد محیطی آرام‌بخش و تشویق‌کننده‌ هم‌دردی و هم‌دلی از مهم‌ترین اهداف طراحی کلینیک Aeichi بوده است. برای ایجاد این حس و حال، سه ویژگی برای فضا در نظر گرفته شد. اولی، ساده بودن سازه‌ی فضا (مینیمال) است. به این ترتیب که از المان‌های سازه‌ای به عنوان دکور نیز استفاده شده است. دومی ایجاد ارتباط بین فضای داخل و خارج است که با استفاده‌ی حداکثری از نور طبیعی، دیوارهای نیمه‌باز  و درهای شیشه‌ای این ارتباط به خوبی برقرار شده است. در آخر استفاده از یک نوع متریال گرم و دلپذیر به ایجاد فضایی دعوتگرا و آرام کمک می‌کند که در آن افراد با یکدیگر هم‌دل و همراه هستند.

۵ـ طراحی کلینیک فیزیوتراپی توسط شرکت معماری Hinterland

برنامه‌ی فضایی طراحی کلینیک فیزیوتراپی به چهار گروه دسته‌بندی می‌شود که عبارتند از، فضاهای اشتراکی، کابین‌ها، سالن ورزشی و اسپا. فضای پذیرش و سالن ورزش در محلی قرار گرفته‌اند که از نور طبیعی روز بهره‌مند باشند. در حالی که اتاق‌های درمان که در آن حریم خصوصی نقش مهمی دارد، در بخش داخلی کلینیک جایگذاری شده‌اند. مسیر گردش و دسترسی‌های کلینیک از طریق یک راهروی مرکزی که چندین فضا را به یکدیگر مرتبط کرده است، فراهم می‌شود.

دیوارهای سفید و روکش‌های وینیل سطوح، یکپارچگی فضای کلینیک را فراهم کرده‌اند. در حالی که دیوارهای فضای اسپا با المان‌های چوبی عمودی پوشیده شده‌اند که با تغییر میزان نور مصنوعی، حالت‌های متغیری پیدا می‌کنند.

۶ـ طراحی کلینیک پزکشی Hc

ایجاد یک مکان پایدار، عملکردگرا و کاربردی در یک فضای محدود، چالش اصلی این پروژه طراحی کلینیک بوده است. علاوه بر این، ایجاد آسایش، دسترسی آسان و آرامش افراد با یک جو دعوتگرا، هماهنگ و زیبا نیز از اهداف اصلی طراحان بوده است. بر این اساس پیوند با طبیعت و استفاده از المان‌ها و متریال‌های طبیعی در این پروژه بسیار کاربرد داشته است. عناصری مانند چوب، نور طبیعی، آب، گیاهان، رنگ‌های خنثی، پارچه‌های نرم و لطیف (با قابلیت تمیز شدن آسان) به دنجی و آرامش فضا کمک کرده است.

۷ـ طراحی کلینیک دندانپزشکی Malocclusion

مرز بین فضاهای خارجی و داخلی در پروژه طراحی داخلی کلینیک Malocclusion چندان واضح نیست. محدود کردن خطوط صاف و به جای آن استفاده از سطوح منحنی، زیبایی فضا را به حداکثر رسانده است. در اینجا زیبایی بیشتر از عملکرد اهمیت پیدا کرده است. استفاده از رنگ سفید در ترکیب با نورهای گرم، مبلمان با متریال ترازو (تکه‌های سنگی قرارگرفته در سیمان)، روکش‌های چوبی دیوارها و گیاهان سبز، فضایی آرام‌بخش را برای بیماران ایجاد کرده است.

۸ـ طراحی کلینیک پوست Dublin

برای ایجاد محیطی ملموس و زیبا در این پروژه طراحی کلینیک پوست از متریال‌های گچ، سنگ مرمر، ترازو و استیل ضدخش استفاده شده است. به دلیل پایین بودن متراژ، چیدمان محیط کلینیک با هدف استفاده‌ی حداکثری از فضا انجام شده است. تمام المان‌های موجود در فضا در عین زیبایی عملکردی نیز هستند.

۹ـ طراحی استودیو دندانپزشکی پاریس

هدف این پروژه طراحی کلینیک دندانپزشکی (Paris Dental Studios) ایجاد فضایی متفاوت بوده است که مراجعین در آن احساس مهمان بودن داشته باشند و جنبه‌ی درمانی فضا چندان احساس نشود. بر این اساس از متریال گرم چوب بلوط برای طراحی داخلی این کلینیک استفاده شده است. استفاده از قوس‌ها و خطوط منحنی در تمام فضاها نیز آرامش بیشتری را به مراجعین القا می‌کند.

۱۰ـ طراحی کلینیک تخصصی قلب و عروق

طراحی کلینیک تخصصی قلب و عروق One، توسط شرکت معماری C و شرکا انجام شده و اقدامات تشخیصی و درمانی مربوط به قلب و عروق را ارائه می‌دهد. این کلینیک بر پایه‌ی وحدت بنا شده و ارتباط خوبی را بین بیماران و کادر درمان برقرار می‌کند. کلینیک به چهار بخش با کد رنگی مشخص تقسیم شده است که هر کدام از آنها خدمات و روش‌های درمانی خاصی را ارائه می‌دهند. هر کدام از بخش‌ها اتاق انتظار و میز پذیرش جداگانه‌ی خود را دارند و به این ترتیب از شلوغی و تجمع در مکان‌های خاص جلوگیری شده است.

متریال‌های مورد استفاده در این پروژه طراحی داخلی کلینیک با معیار ماندگاری و زیبایی انتخاب شده‌اند. از این رو کاشی‌های چینی سفید غیر قابل نفوذ، پنل‌های چوبی و استیل ضد خش به همراه لوازم نورپردازی خطی فضای داخلی را شکل داده‌اند. قاب‌های سیاه از کف تا سقف به جای در، فضاهای مختلف را از یکدیگر تفکیک می‌کنند و به این ترتیب مرز بین فضاها بدون اشغال فضا و شلوغی تعیین می‌شود.

۱۱ـ طراحی کلینیک زیبایی ATOP

طراحی کلینیک پوست و زیبایی ATOP توسط شرکت معماری TEAM55667788 انجام شده است. فضای کلی این کلینیک که در کره جنوبی ساخته شده، باز و وسیع است. اما حریم شخصی در اتاق‌های خدمات به خوبی حفظ شده است. استفاده از متریال‌ها و بافت‌های طبیعی به همراه نورپردازی ملایم به ایجاد حس آرامش کمک کرده است. روی سقف و دیوارهای قوسی‌شکل بافت خشن‌تری را مشاهده می‌کنیم که به ظروف سفالی شباهت دارد.

۱۲ـ طراحی کلینیک Lou Ruvo توسط فرانک گهری

گهری استادانه فضا و متریال را دستکاری کرده تا سازه‌ای چشم‌گیر بسازد که تخیل افراد را مجذوب خود می‌کند. گهری در طراحی کلینیک مغز و اعصاب Lou Ruvo سنگ تمام گذاشته است. این شاهکار بی‌بدیل معماری، تأثیر بصری پرقدرتی دارد و نشان داده است که فضا تا چه حد در بهبود سلامت روان افراد نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کند.

۱۳ـ طراحی داخلی کلینیک کودکان Doctor U توسط شرکت معماری Ater

استفاده از رنگ‌های شاد و روشن به همراه اشکال هندسی ساده باعث ایجاد فضایی آرام‌بخش و زیبا شده است که کودکان از گذراندن وقت در آن لذت می‌برند. در این پروژه طراحی کلینیک کودکان، ارتفاع دیوارها، کف‌سازی و متریال تماماً بر اساس ایجاد جوی آرام و زیبا انتخاب شده‌اند تا مطابق با نیاز مراجعین کم سن و سال خود نیز باشد.

۱۴ـ کلینیک زنان و زایمان Patterson

طراحی کلینیک زنان و زایمان پترسون مانند یک عمارت شیشه‌ای انجام شده است که به مناظر اطراف دید داشته باشد. به لطف پنجره‌های تمام‌قد، تمام فضاهای داخلی از نور طبیعی روز بهره‌مند هستند. در فضاهای عمومی از کفپوش چوب بامبو استفاده شده است. کف اتاق‌های درمان را نیز تایل‌هایی با متریال بازیافتی پوشانده‌اند. کاشی‌های شیشه‌ای سبز و کاشی‌های سرامیکی سفید در کف و دیوارهای سرویس‌های بهداشتی دیده می‌شوند. سایر دیوارها، از متریال تخته گچی ساخته شده و با رنگ سفید پوشانده شده‌اند.

۱۵ـ طراحی کلینیک چشم Eye Eye

ایجاد قاب‌هایی شبیه شکل شماتیک خانه از جنس فولاد با پوشش پودری، ایده‌ی اصلی این پروژه طراحی کلینیک چشم پزشکی بوده است که به فضا ریتم خاصی را می‌بخشد. این قاب‌ها که با ترکیب جعبه‌های عینک چوبی و سطوح آینه‌ای پوشانده شده‌اند، دارای نورپردازی یکپارچه‌ای هستند که در آن مراجعین می‌توانند عینک‌های مختلف را امتحان کرده و خود را از زوایای مختلف در این گالری خصوصی برانداز کنند.

۱۶ـ طراحی کلینیک روانپزشکی Nuuk

تأثیر فضا بر روی روحیه‌ی افراد موضوعی ثابت شده است. بر این اساس، معماران پروژه طراحی کلینیک روانپزشکی  Nuuk بر روی ویژگی‌های فضا و ارتباط آن با طبیعت تمرکز ویژه‌ای داشته‌اند. تأکید بر روی ارتباط با طبیعت و مناظر سبز اطراف برای ایجاد محیطی آرام بخش از اصلی‌ترین اهداف تیم طراحی بوده است. استفاده حداکثری از نور طبیعی نیز در این پروژه اهمیت بسیاری داشته است. در فضاهای داخلی از متریال چوب استفاده شده است که به صمیمیت و گرمی فضا افزوده و به کاهش استرس مراجعین کمک می‌کند.

۱۷ـ طراحی کلینیک سرطان Oasis توسط شرکت معماری We

طراحی کلینیک سرطان Oasis توسط شرکت معماری We انجام شده است. معماران برای محفوظ ماندن کلینیک از سر و صدا و ترافیک جاده‌ی مجاور سایت، تمهیدات ویژه‌ای را در نظر گرفته‌اند. به این ترتیب که ساختمان کلینیک از چهار طرف با فضای سبز احاطه شده و در داخل نیز شاهد فضای شفافی هستیم که در آن باغچه‌های داخلی و حیاط خلوت‌ها به آرامش و زیبایی آن افزوده‌اند.

۱۸ـ طراحی کلینیک ترک اعتیاد و سلامت روان CAMH

طراحی کلینیک ترک اعتیاد و سلامت روان CAMH در سال ۲۰۱۲ به اتمام رسیده و برنده‌ی جوایز متعددی نیز شده است. این کلینیک در دهکده‌ی آزادی تورنتو واقع شده است و در طراحی آن سعی شده است تا حد امکان گذشته‌ی صنعتی بنا حفظ شود. نمای تماماً شیشه‌ای، ارتباط کلینیک با فضای بیرون را حفظ کرده و استفاده از نور طبیعی را به حداکثر رسانده است. فضاها در عین رعایت حریم خصوصی، باز طراحی شده‌اند و شاهد موانع کمی در آنها هستیم. به این ترتیب دسترسی‌ها نیز بسیار آسان و سرراست است.

۱۹ـ طراحی داخلی کلینیک زنان Tia

شرکت معماری Alda Ly طراحی کلینیک زنان Tia را با رنگ‌های جسورانه و زیبا انجام داده‌ است. ارائه‌ی یک رویکرد شخصی به مراقبت‌های بهداشتی، زایمان، درمان نازایی، سقط جنین، مراقبت‌های اولیه، سلامت روان و … در محیطی آرام‌بخش، هدف اصلی معماران بوده است. استفاده از متریال‌ها و رنگ‌های گرم و متمایز همراه با نشانه‌های گرافیکی به فضا هویت خاصی بخشیده‌اند. تمامی مواد و متریال‌ها با هدف بهداشت، دوام، پایداری و زیبایی انتخاب شده‌اند.

۲۰ـ طراحی کلینیک دامپزشکی Bond توسط شرکت معماری Islyn

رنگ‌های پاستلی و زیبا و متریال‌های طبیعی و گرم در طراحی داخلی کلینیک دامپزشکی Bond با هدف ایجاد محیطی عاری از استرس برای درمان حیوانات استفاده شده‌اند. در طراحی این بنا، فلسفه‌ی سبک زندگی اسکاندیناوی به نام hygge به معنی نهایت آرامش و آسودگی خیال و جسم نیز نقش داشته است.

تحریریه شرکت معماری شیپ