طراحی داخلی نمازخانه و راهروی فضای اداری

در حوزه معماری داخلی آنچه به عنوان دغدغه مطرح است، نپرداختن در خور و شایسته به فضاهای مذهبی است. در دوره معاصر یکی از موارد سهل انگاری را می توان در نمازخانه های بناهای عمومی مشاهده کرد. از میان بناهای عمومی، فضاهای اداری از جایگاه ویژه ای برخوردارند و نمازخانه های این بناها نه به لحاظ کارکردی و عملکردی، و نه به لحاظ زیبا شناسی نتوانسته اند پاسخی مناسب به نیاز مخاطبان و نمازگزاران بدهند.

برای طراحی فضای نمازخانه این سازمان دولتی، بنا شد تا با بررسی مفاهیم، آداب و همچنین اصولی که در متن های اسلام می توان به آنها رجوع کرد، به بازنگری و در نهایت طراحی مطلوب معماری داخلی دست پیداکنیم. برای طراحی این فضا مواردی از جمله قداست محل، وجوه تقدس بخش به مکان و مباحثی از این دست شکل گرفت، سپس با تکیه بر گرایش های نظری در باب روانشناسی محیط، مباحثی همچون رابطه متقابل انسان و محیط، ادراک، رفتارشناسی و ... چهارچوب نظری پژوهش تکمیل شد. از آنجا که زیبایی نمازخانه ها از نظر معماری و اجرای طرح های اسلامی آمیخته با هنر، از نظر جذابیت و گرایش افراد به مکان های مخصوص عبادت نقش بسزایی دارد و ایجاد فضای معنوی و روحیه بخش در نمازخانه ها، روحانیت خاصی را به حاضران در آن محافل منتقل می کند تصمیم گرفتیم تا از این تحقیقات به بهترین نحو استفاده کنیم.

راهروی ورودی جزء اصلی ترین و مهمترین بخش های نمازخانه محسوب می شود، لذا بهتر است ورودی آن طوری باشد که از دسترسی اصلی به بنا قابل رویت باشد و برای رسیدن به این هدف طراحان شیپ تلاش نمودند تا با استفاده از لاین های نوری و پوسترهای مذهبی در خور شان این فضا، مخاطب را به داخل این بخش دعوت کنند. استفاده از متریال های چوبی با رنگ جذاب و دلنشین و نورهای مخفی در سقف و دیوارها برای جلب توجه بیشتر نیز استفاده شد تا بیننده را قبل از رسیدن شگفت زده کند. در طراحی این دکوراسیون داخلی تلاش نمودیم تا با استفاده از انتظاری که یک فرد برای رسیدن به این فضا سپری می کند، فضایی توام با یک فرآیند مثبت را پشت سر بگذارد. علاوه بر استفاده از نور پردازی های متفاوت برای روشن تر و درخشان تر جلوه دادن سالن ورودی این نمازخانه، تلاش نمودیم تا همه چیز را در مسیر دسترسی زنده تر جلوه دهیم تا نمازگزار محترم هنگام رسیدن به جاکفشی چوبی قبل از درب ورودی، مسیری متفاوت و عرفانی را تجربه کرده باشد.

در طراحی این نمازخانه توسط گرو معماری و طراحی شیپ، لزوم داشتن نمازخانه ای زیبا به عنوان بهترین و بالاترین جایگاه عبادی در محل کار اجتناب ناپذیر می آمد، به همین منظور و برای رسیدن به فضای معنوی مخصوص عبادتگاه ها، تصمیم به استفاده از طراح ها، کتیبه ها و سایر نمادهای معنوی بر روی MDF گرفتیم. برای رسیدن به این هدف از CNC به عنوان بهترین راه ممکن برای داشتن نقوش و دیگر کتیبه های اسلامی استفاده کردیم تا در سریع ترین زمان و با کمترین هزینه به مقصود مورد نیاز خود برسیم. البته برای طراحی لابی و فضای نمازخانه این مجتمع اداری، چوب و رنگ جذاب آن تنها متریال برای رسیدن به اهداف آرامش و عرفانی نبود و از فضاهای کنده کاری شده بر روی ام دی اف به عنوان محلی برای نورپردازی سقف استفاده کردیم تا این نقوش اسلامی بیشتر به چشم بیایند.

محراب نشان دهنده قبله مسلمین و در واقع نقطه عطف نمازخانه است زیرا فلسفه ایجاد نمازخانه علاوه بر ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، ادای فریضه واجب نماز است که هر مسلمان ملزم به اجرای آن است. محراب ها به صورت عام در فرورفتگی قسمتی از دیوار و از ساده ترین وجه تا پرنقش و نگارترین شکل ساخته می شوند و به همین منظور طراحان شیپ نیز با در نظر گرفتن همه این مسائل، از المان های ساده برای نشان دادن جهت قبله و محراب استفاده کردند تا با وجود المان های پر زرق و برق، تمرکز نمازگزاران محترم برهم نخورد.